Ritze Jacobs

  Algemeen

"... Ritze Jacobs speelde een hoofdrol in de langdurige lotgevallen van de vervallen Lutkehuisterbrug over het Winsumerdiep in de buurt van de boerderij Lutkehuizen onder Maarhuizen, bij Schaphalsterzijl en Schilligeham. Zijn zoon was Heere Ritzes en zijn kleinzoon Ritze Heeres. Zijn broer was Egbert Jacobs".

NB Pas in 1650 kwam er een nieuwe brug, die met de Kerstvloed van 1717 weer wegspoelde. ^{2 3}

  Bij het onderzoek

Ritze is een voorvader van Martje Japenga, mijn oma aan vaderszijde. Zijn broer Jan is dat toevallig ook, maar Jan is tevens een voorvader van Jan Enne van Dijken, mijn opa aan moederszijde.

Over zijn afkomst bestaan nu twee lezingen:
- zoon van Jacob Cornelis en Gijssele (Winshem, juni 2002)
- zoon van Jacob Reiners (Gruoninga 2015-2016 - verschenen juni 2021)

Vermoedelijk had hij ook een dochter Anna Ritzes, getrouwd met Jacob Melles (de latere Helders). Voor een dochterschap van Anna Ritzes van Rasquert is echter geen enkel bewijs te vinden.

  Bij het graf

ANNO 1648, DEN 13 MAY, IS DE ERBARE RITSE JACOBS IN DEN HEEREN GERUST, VOORWACHTENDE EEN SALIGE OPSTANDINGE DOER CHRISTUM.
Wapen: Gedeeld: I gedeeld: 1 onherkenbaar huismerk nr. 373; 2 huismerk nr. 374; II gedeeld: I een halve adelaar; 2 een dwarsbalk, vergezeld van drie klaverbladen.
N.B. Onder gras. OMJ.

  Persoonlijke feiten

• In 1621 was hij meier op Luttickhuisen te Maarhuizen. ⁴ "... In het begin van de 17e eeuw was het noordelijk deel van de Lutkehuisterheerd in het bezit van burgemeester Johan Wijffrinck. Hij stamde uit een oud adellijk stad-Gronings geslacht en overleed op 15 februari 1620. Bij de boedelscheiding in 1621 van zijn nalatenschap werd onder andere verdeeld: 'een heert landes, Luttickhuisen genaempt groot twee ende t'negentich iucken ende een halve als mede vijff iucken vrij van behuisinge so als t'selve tesamen iegenwoordich van Ritske Jacobs meijerwijs gebruickt wort'. Voor zover we weten hadden Johan Wijffrinck en zijn vrouw Harmen ten Camp geen kinderen en vererfde een gedeelte van zijn bezit aan zijn drie oomzeggers Berent, Wolter en Geert Sighers. Iedere neef kreeg van 'Luttickhuisen' een derde gedeelte, ook van de 5 juk; bovendien kreeg Geert nog 'negen ende een dardens deel grasen lants in een venne van acht ende twintich grasen gelegen bij de Reijtdijck, dewelcke Jantke van Grouw iegenwoordich gebruickt'. Misschien heeft burgemeester Wijffrinck de Lutkehuisterheerd destijds in 1573 van de Onsta's gekocht. In de boedelscheiding van 1621 wordt Ritske Jacobs als meier vermeld van de Lutkehuisterheerd, groot 97 juk en 5 juk. Hij kwam van Alinghuizen, waar zijn ouders Jacob Cornelis en Gijssele provinciemeiers waren, en was getrouwd met Nieske Heeres. In 1626 compareerde hij als volmacht voor Maarhuizen op de landdag. In het schatregister van de verponding wordt hij in 1630 aangeslagen voor 107 1/2 gras en nog 9 gras. Vóór 1630 was hij meier van verscheiden stukken land, tezamen 39 juk, van Hendrick Bentings aan de andere kant van het Winsumerdiep. Op 22 juli 1630 kocht hij uit dit bezit meerdere stukken land, tezamen 36 juk. Dit land speelde een belangrijke rol in de kwestie van de Lutkehuisterbrug waarin Ritse Jacobs en zijn zoon Hero Ritses regelmatig klaagden over de slechte staat van de brug. Ritse Jacobs overleed op 13 mei 1648 en Nieske Heeres op 29 oktober 1665. Beiden werden begraven op het kerkhof te Maarhuizen waar toen nog een kerk stond".

• Omstreeks 1630-1648 was hij zijlrechter van de Lutkehuister eed (Schouwerzijlvest) te Maarhuizen. Ritze Jacobs, Heere Ritzes en Ritze Heeres komen herhaaldelijk voor als klagers over de slechte staat van de brug. Zij bezaten meer dan 1/3 van de "overdiepse" landen en waren belast met het onderhoud van een groot deel van de Maarhuisterdijk.

Ritze trouwde met Nieske Heeres, dochter van Hero Bouwes en Onbekend. (Nieske Heeres overleden op 29-10-1665 in Maarhuizen en werd begraven in Maarhuizen ⁵.)